یکی از راههای تعیین یا تخمین مقاومت یک یک بتن، آزمایش آن به وسیلهی مغزهگیری یا همان کرگیری است. در این روش، بتن به وسیلهی دریلهایی مجهز به متههای الماس، به صورت استوانهای بریده میشود و مورد آزمایش قرار میگیرد.
این روش پر هزینه است و زمان زیادی نیز نیاز دارد، اما بهترین روش برای بدست آوردن نتایج معتبر و قابل اعتماد دربارهی مقاومت بتن است. با روش کرگیری همچنین اطلاعات دیگری دربارهی بتن مانند کیفیت مخلوط و تراکم آن، چگالی بتن و تواناییاش در مقابل کشش نیز بدست آورد.
برای فهم نتایج آزمایش بتن، عوامل مختلفی مانند جهت کرگیری، قطر استوانه، حضور آرماتور در داخل هسته و حتی نسبت طول به قطر آن نیز تاثیرگذارند. اندازه قطر استاندارد نمونههای بتن معمولا 100 تا 150 میلیمتر هستند.
دستگاه تست کرگیری بتن
این دستگاه، بسیار سنگین اما قابل حمل است و زمان کرگیری، باید ساکن و ثابت نگهداشته شود تا با تکانههای ریز باعث شکستن هسته یا اعوجاج آن نشود. این دستگاه سه قسمت اصلی دارد به نامهای پایه، مته و الکترو موتور.
کرگیری بتن کار دشوار و پر زحمتی است. این عملیات با چرخیدن سریع سر مته در داخل بتن انجام میشود. برای توان برش بتن، در سر مته از الماس استفاده میکنند و برای خنک شدن دستگاه در هنگام کرگیری، به طور متوسط ۳ لیتر در ثانیه، آب مورد نیاز است. متههای دستگاه، استوانههایی توخالی هستند که با توجه به نیاز پروژه و تست بتن، قطرهای مختلفی دارند.
روش انجام تست کرگیری بتن:
کرگیری یا همان مغزهگیری بتن باید عمود بر سطح انجام گیرد و از محل اتصالات، لبههای نمایان عضو بتنی و درزها نیز دور باشد. زاویهی نسبی میان محور طولی هسته و سطح افقی که بتن بر روی آن قرار دارد را نوشته و گزارش میکنند.
بعد از آنکه کرگیری انجام شد و هستهها به آزمایشگاه منتقل شدند، این هستهها دوباره باید با ابعاد مشخصی برای انجام آزمایش، برش داده شوند. برش هستهی بتن، با ارهی الماسی یا تیغهای که با استفاده از آب خنک میگردد، انجام میشود. در طی این برش، مغزهای با طول مشخص و دو انتهای موازی که تقریبا بر محور هسته عمود هستند، بدست میآید.
اما سطوح انتهایی هستهها، معمولا حتی بعد از انجام برش در آزمایشگاه نیز صاف نیستند و برای تعیین مقاومت واقعی هستهها، لازم است که این سطوح انتهایی، کاملا صاف و مسطح شوند. این کار با استفاده از عمل سمباده زدن انجام میگیرد.
برای آزمایش مقاومت بتن، روشهای مختلفی وجود دارد که یکی از آنها معتقد است، هستههای برش داده شده و مسطح بتنی باید دو روز قبل از آزمایش در آب بمانند. اما برخی دیگر از محققین عقیده دارند که هستهها باید در هنگام انجام آزمایش، یا خشک باشند یا نهایتا رطوبتی مانند بتن سازه اصلی داشته باشند.
کشورهایی مانند سوییس، آلمان و استرالیا، آزمایش بتن را به صورت خشک انجام میدهند. ژاپن نیز طی آزمایشاتی اثبات کرده است که مقاومت بتن خشک، حدودا 10 درصد بیشتر از حالتی است که هستههای بتنی مرطوب هستند.
بعد از آنکه نمونهها آماده شدند، هستههای بتنی در دستگاهی به نام دستگاه آزمایش مقاومت فشاری، تست و آزمایش میشوند.